30 marca 2011 r. w Sali Audiowizualnej Muzeum Narodowego w Krakowie odbył się drugi – zorganizowany przez Muzeum Narodowe w Krakowie – wykład z cyklu "Stanisław Vincenz i Pokucie", który wygłosił dr Jan Andrzej Choroszy z Uniwersytetu Wrocławskiego. Dla naszego nieprzeciętnego gościa rok festiwalu huculskiego jest także wyjątkowy – dokładnie 20 lat temu ukazała się bowiem Jego książka pt. "Huculszczyzna w literaturze polskiej". 20 lat temu pisałem książkę, która rejestrowała i rekonstruowała pewną tradycję literacką. Ta książka miała udokumentować uobecnianie się wątków i motywów huculskich w polskiej literaturze od czasów najdawniejszych, od utworów Franciszka Karpińskiego, do czasów współczesnych. Huculszczyzna dla polskiej literatury była tekstem kultury. Współcześnie fenomen Huculszczyzny podlega ustawicznym penetracjom i badaniom; mówi się nawet, że istnieje tzw. tekst huculski – czyli wszystkie utwory z wątkami i tematami huculskimi pisane w różnych językach, które oddziaływują na czytelników wielu kręgów kulturowych.
W blisko 200 letniej historii "Huculszczyzny literackiej" największe znaczenie miała egzotyka. W opisach literackich XIX i XX w. pojawiały się m.in. takie określenia Karpat Wschodnich: "morze gór", "największa pustynia Europy", "połonin step".
W dalszej części wykładu doktor Jan Choroszy skupił się na wątku śmierci w literaturze huculskiej. Inspiracją dla tego tematu był obraz F. Pautscha Scena pod krzyżem z Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Opracował: P. K.